کاهش هزینه‌ها و تأثیرات زیست‌محیطی شستشو
ما در دنیایی با منابع محدود، به‌ویژه آب شیرین، زندگی می‌کنیم، که شاهرگ حیاتی سیستم‌های شستشو در فرآیندهای غذایی و نوشیدنی است. اصول پایداری بر سه اصل استوار است: کاهش (Reduce)، استفاده مجدد (Re-use) و بازیافت (Recycle). این بحث به کاهش (Reduce) می‌پردازد.
اغلب تصور می‌شود که پایداری هزینه‌بر است، اما واقعیت کاملاً برعکس است — پایداری موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود. هنگام شستشوی تجهیزات، هر گالن آبی که بتوانیم کاهش دهیم، میزانی است که نیازی به پرداخت هزینه، گرم کردن، تصفیه با مواد شیمیایی و دفع آن نداریم. اگر تجهیزات فرآیندی و سیستم‌های شستشو به‌گونه‌ای طراحی و برنامه‌ریزی شوند که بر کاهش آب تمرکز کنند، می‌توان تجهیزات را سریع‌تر، مؤثرتر و کارآمدتر، با استفاده کمتر از آب، مواد شیمیایی، انرژی و زمان تمیز کرد. در ادامه به بررسی برخی حوزه‌های کلیدی در سیستم‌های شستشو می‌پردازیم که می‌توانند زمان فرآوری لبنیات و در عین حال مصرف آب، مواد شیمیایی و انرژی را کاهش دهند.
شکستن گرداب
به دلیل چرخش زمین، گرداب به‌طور طبیعی در هر مخزن فرآیندی هنگام تخلیه آب ایجاد می‌شود. آب در حال تخلیه، گردابی در خروجی ایجاد می‌کند. با مکیده شدن هوا به مرکز گرداب، این هوا درون مخزن جمع شده و زمان زیادی برای تخلیه نیاز دارد. هر گالن آب موجود در این گرداب، گالنی است که باید هزینه آن پرداخت شود، گرم شود، با مواد شیمیایی تصفیه شود و تخلیه گردد، در حالی که هیچ نقشی در شستشو ندارد.
تنها آبی که مخزن را تمیز می‌کند، آبی است که با دیواره‌های جانبی تماس دارد. تصاویر زیر این پدیده گرداب را به‌خوبی نشان می‌دهند. تصویر سمت چپ مخزنی را نشان می‌دهد که با دبی 40 گالن در دقیقه تمیز می‌شود. آب در حال جاری شدن روی دیواره‌ها با استفاده از یک شکافنده گرداب ساده در خروجی، بسیار مؤثر مخزن را تمیز می‌کند و آب اضافی نیز وجود ندارد.
تصویر سمت راست همان مخزن با همان شرایط است اما بدون شکافنده گرداب. آب گردابی در این حالت حدود 8 اینچ عمق دارد. هر قطره از این آب هزینه‌اش باید پرداخت شود، گرم شود، با مواد شیمیایی تصفیه شود و تخلیه گردد، اما هیچ نقشی در تمیز کردن ندارد.
این مشکل چرا رخ می‌دهد؟ زیرا مخازن اغلب برای فرآوری زمانی که پر هستند طراحی می‌شوند و ایجاد گرداب در این شرایط مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما همه مخازن باید برای شستشو نیز طراحی شوند، با استفاده از شکافنده‌های گرداب مؤثر و بهداشتی. هزینه؟ شاید 300 دلار. اما صرفه‌جویی‌ها بسیار زیاد هستند.
شستشوی پالس و تخلیه کامل
هنگام برنامه‌ریزی و اجرای سیستم‌های شستشو در محل (CIP)، معمولاً تمرکز روی مراحل شستشو است: زمان شستشو در دمای مشخص و غلظت مواد شیمیایی. اما توجه کمی به مراحل شستشو (آبکشی) و به‌ویژه تخلیه معطوف می‌شود.
شستشوها اگر به‌صورت پالسی اجرا شده و به‌طور کامل تخلیه شوند، بسیار مؤثرتر خواهند بود. در شستشوهای مداوم، آب تمایل دارد در کف مخزن جمع شود و چربی‌ها، روغن‌ها یا ذرات سبک روی سطح شناور می‌مانند. زمانی که در نهایت مخزن تخلیه می‌شود، این باقی‌مانده‌ها همچنان روی سطوح باقی می‌مانند. مراحل تخلیه اغلب نادیده گرفته می‌شوند زیرا معمولاً همه مشتاق رسیدن به مرحله بعدی هستند.
آزمایشی روی یک سیستم CIP انجام شد که در آن شستشوهای نهایی با اندازه‌گیری هدایت الکتریکی مواد قلیایی در خط بازگشت مقایسه شد. این آزمایش نشان داد که وقتی آبکشی به‌صورت پالسی انجام شود و بین هر پالس تخلیه کامل صورت گیرد، مخزن در واقع سریع‌تر و مؤثرتر از شستشوی مداوم تمیز می‌شود و آب بسیار کمتری مصرف می‌کند. علاوه بر این، اگر از یک پمپ بازگشت خودمکش یا پمپ بازگشت حلقه مایع استفاده شود، صرفه‌جویی حتی بیشتر خواهد بود.
کابین‌های شستشو یا مخازن COP
دوش گرفتن نسبت به حمام کردن سریع‌تر است، آب کمتری مصرف می‌کند، انرژی کمتری می‌خواهد، صابون کمتری نیاز دارد، و شما را تمیزتر از نشستن در آبی می‌کند که دیگر کثیف شده است. و وقتی از حمام خارج می‌شوید، هنوز اثرات صابون روی بدنتان باقی مانده است. پس چرا همچنان به تجهیزات فرآیندی خود به‌جای دوش دادن، حمام می‌دهیم؟
استفاده از کابین‌های شستشو می‌تواند به‌طور خودکار و سریع‌تر تجهیزات را تمیز و ضدعفونی کند، درست مانند یک ماشین ظرف‌شویی فوق‌العاده قوی. میزان مصرف آب، مواد شیمیایی و انرژی در کابین‌های شستشو حداقل یک مرتبه کمتر از یک چرخه شستشوی مشابه در مخزن COP است. یک مخزن COP معمولی حدود 200 گالن آب نیاز دارد، در حالی که یک شستشوی کابینتی معمولاً تنها 10 تا 12 گالن آب مصرف می‌کند.
کابین‌های شستشو قطعاتی را که باید تمیز شوند روی یک قفسه قرار می‌دهد، درست مانند ماشین ظرف‌شویی، که برای فنجان‌ها، کاسه‌ها، بشقاب‌ها و کارد و چنگال جایگاه مشخصی دارد. چرخه شستشو می‌تواند اعتبارسنجی شود، هر چرخه شستشو قابل مستندسازی است، و قطعات تمیزشده می‌توانند روی قفسه تمیز به تجهیزات فرآیندی بازگردانده شوند و دوباره مونتاژ شوند، با حداقل خطر آلودگی مجدد.
این راهکارها ممکن است هزینه اولیه داشته باشند، اما در طولانی‌مدت هزینه‌های آب، انرژی، مواد شیمیایی و زمان تولید از دست رفته را کاهش می‌دهند. شما تجهیزات را یک‌بار می‌خرید، اما برای 30 سال هزینه آن را پرداخت می‌کنید.
پایداری هزینه‌بر نیست — بلکه سودآور است!
منبع:
