مصرف مکمل‌های پروتئینی مانند کنسانتره whey عملکردهای متنوعی مانند بهبود گردش خون، سنتز DNA، تامین مقدار مورد نیاز اکسیژن به مغز و افزایش حجم عضله را در بدن انسان شامل می‌شود.
انواع whey
به طور کلی، سه نوع مختلف whey وجود دارد:
Whey کنسانتره: whey کنسانتره شکلی از پروتئین است که فرآوری و غلیظ شده است تا حداکثر میزان مواد مغذی را در یک وعده تامین کند.
Whey هیدرولیز: این شکل از پروتئین ایزوله به صورت شیمیایی پردازش شده است تا نیمه تجزیه شود، به این معنی که اکثر پروتئین مورد نیاز بدن شما از قبل سنتز شده و برای مصرف شما آماده است. whey کنسانتره به طور قابل توجهی از این محصول مؤثرتر است.
Whey ایزوله: whey ایزوله یک جایگزین برای افرادی است که قادر به هضم لاکتوز نیستند. این محصول، از نظر شیمیایی پردازش می‌شود و همه اجزا آن به جز پروتئین از بین می‌رود.
کدام نوع وی بهتر است؟
چندین تفاوت مهم ناشی از روش‌های پردازش بین whey ایزوله و کنسانتره وجود دارد. هنگامی که whey مایع به عنوان محصول جانبی تولید پنیر یا ماست جمع‌آوری می‌شود، چندین مرحله پردازش را طی می‌کند تا محتوای پروتئین آن افزایش یابد. پس از به دست آوردن غلظت کافی پروتئین، مایع را می‌توان خشک کرد تا پودر whey کنسانتره تشکیل شود که تا 80% وزنی پروتئین دارد. 20% باقیمانده پودر whey کنسانتره حاوی کربوهیدرات و چربی است. در صورت استفاده از مراحل مختلف فرآوری برای کاهش محتوای چربی و کربوهیدرات whey، می‌توان پودر whey ایزوله حاوی 90% وزنی یا بیشتر پروتئین تولید کرد. به طور کلی، مراحل پردازش مورد استفاده در تولید whey ایزوله منجر به محتوای پروتئین بالاتر و محتوای چربی و کربوهیدرات کمتر می‌شود. با این حال، انواع اسیدهای آمینه موجود در هر دو شکل whey تقریباً یکسان هستند، زیرا از یک پروتئین مشتق شده‌اند. جدول زیر تفاوت‌های کلیدی بین whey ایزوله و کنسانتره را در هر وعده نشان می‌دهد:
whey ایزوله علاوه بر داشتن کربوهیدرات کمتر، دارای لاکتوز کمتری نیز می‌باشد. در کنار تفاوت در ارزش غذایی، این دو محصول از نظر قیمت هم متفاوتند. به طور کلی، whey ایزوله به دلیل خلوص بالاتر گران‌تر است و مصرف مقدار بیشتری از whey کنسانتره می‌تواند همان دوز پروتئین را با هزینه کمتر فراهم کند.
مزایای مصرف whey کنسانتره برای سلامتی
در زیر برخی از مزایای مصرف whey کنسانتره آورده شده است:
- جلوگیری از گرسنگی: مکمل های whey کنسانتره راهی عالی برای سیر شدن و جلوگیری از گرسنگی هستند. در مقایسه با کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها، پروتئین‌ها معمولاً در ساختار خود بسیار متراکم‌تر هستند. مکمل‌های whey کنسانتره به دلیل فرم فشرده و مواد بسیار مغذی خود، می‌توانند به فرد کمک کنند احساس سیری بیشتری داشته باشد و به طور خودکار کالری کمتری مصرف کند. انجام این کار برای مدت طولانی، می‌تواند بدن را در وضعیت کمبود کالری قرار داده و در عین حال متابولیسم را افزایش دهد.
- جلوگیری از کاهش سرعت سوخت‌وساز: مصرف پروتئین کافی می‌تواند بدن شما را به سمت استفاده از چربی‌های زیر جلدی ذخیره شده هدایت کند تا انرژی بیشتری تولید و در عین حال از کاهش سرعت متابولیسم جلوگیری کند. با حفظ مصرف ثابت پروتئین در ترکیب با یک رژیم ورزشی، در عین حفظ توده عضلانی به سوزاندن چربی کمک می‌کند.
- کمک به عملکرد شناختی (توانایی‌های یک فرد برای انجام فعالیت‌های مختلف ذهنی): بسیاری از مکمل‌های whey کنسانتره با استفاده از غذاهای طبیعی مختلف سنتز می‌شوند که نه تنها پروتئین بلکه سایر مواد مغذی ضروری مانند ویتامین‌های گروه B، فسفر، منگنز و غیره را نیز ارائه می‌دهند. این مواد مغذی نقش مهمی در در عملکرد شناختی بدن دارند. whey به انجام عملکردهایی مانند افزایش غلظت اکسیژن در مغز و بهبود گردش خون در بدن کمک می‌کند. این منجر به کاهش تعداد تری گلیسیرید، حذف سطح کلسترول بد، و مهم‌تر از همه، کاهش استرس اکسیداتیو (عدم تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن) در مغز می‌شود. مصرف whey کنسانتره برای پیشگیری از بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر، هانتینگتون یا پارکینسون مفید است.
- کاهش سطح کلسترول: داشتن کلسترول بالا می‌تواند در درازمدت منجر به عوارض متعددی شود. whey کنسانتره می‌تواند به کاهش سطح LDL یا کلسترول بد کمک کند و به طور همزمان HDL یا کلسترول خوب را افزایش دهد. علاوه بر این، در صورت مصرف مکمل whey برای یک دوره ۱۲ هفته یا بیشتر، انسولین و چربی تنظیم می‌شود.
- تقویت سیستم ایمنی: تقویت عملکرد گلبول‌های سفید خون یا لنفوسیت‌هایT و جلوگیری از عفونت‌های احتمالی یکی دیگر از مزایای whey کنسانتره است. هچنین، اسیدهای آمینه موجود در مکمل‌های whey کنسانتره برای جلوگیری از تحریک کاتابولیسم مفید هستند.
مقدار مصرف کنسانتره پروتئین آب پنیر
نیاز به کنسانتره پروتئین در افراد بسته به عوامل مختلف، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. این عوامل ممکن است شامل نوع بدن، میزان متابولیسم، شرایط سلامتی و غیره باشد. بنابراین، تعیین میزان مصرف ثابت whey کنسانتره دشوار است.
با این حال، هیئت تغذیه انجمن پزشکی هند یک قانون کلی را برای اندازه‌گیری میزان مصرف روزانه پروتئین به ما توصیه می‌کند، که در آن ما یک گرم از بهترین whey کنسانتره را به ازای هر نیم کیلو از وزن بدن مصرف می‌کنیم. این عدد در مورد ورزشکاران و بدنسازان می‌تواند بیشتر باشد زیرا آن‌ها نسبت به افراد معمولی پروتئین زیاد تری می‌‌سوزانند.
همچنین مهم است که مصرف whey کنسانتره بیشتر از ۲.۵ گرم به ازای هر نیم کیلو وزن بدن نباشد. زیرا مصرف بیش از حد آن می‌تواند منجر به عوارضی همچون، افزایش چربی، نقرس، مشکلات کلیوی، اسهال، حالت تهوع، افزایش سطح آمونیاک در خون و در برخی موارد مرگ شود.
نکته مهمی که باید در نظر داشت این است که whey کنسانتره نباید به عنوان جایگزین وعده غذایی استفاده شود. whey کنسانتره تنها زمانی مفید است که با یک رژیم غذایی متعادل حاوی منابع طبیعی و کامل درشت مغذی‌ها استفاده شود. همچنین توصیه می‌شود از مکمل‌های whey بیش از حد توصیه شده استفاده نکنید و همیشه قبل از گنجاندن آن در رژیم غذایی با پزشک مشورت کنید تا با درنظر گرفتن نیازها و سابقه پزشکی شما، کمک کنند محصولاتی با دوز مناسب را انتخاب کنید.
منابع:
https://www.healthline.com/nutrition/whey-protein-isolate-vs-concentrate#TOC_TITLE_HDR_3