تفاوت شیر پاستوریزه، ESL و UHT

مزایا و معایب روش‌های پردازش UHT و ESL

• مزایای شیر UHT:

١. زمان پردازش کمتر: شیر UHT در عرض چند ثانیه پردازش می‌شود که شامل گرمایش در 2-1 ثانیه و سپس خنک و بسته‌بندی آسپتیک است.

۲. ماندگاری طولانی در دمای اتاق: می‌توان شیر UHT را تا ۶ ماه یا بیشتر بدون نیاز به یخچال نگهداری کرد، که توزیع و نگهداری را آسان‌تر می‌کند.

٣. کاهش بار میکروبی: این روش تا ۹۹.۹٪ میکروارگانیسم‌ها و اسپورها را از بین می‌برد و باعث کاهش ریسک بیماری می‌شود.

٤. ایمن‌تر از شیر خام: شیر UHT به‌صورت آسپتیک بسته‌بندی می‌شود و تحت شرایط شدید آزمایش قرار می‌گیرد.

٥. صرف انرژی کمتر: نگهداری در دمای محیط هزینه‌های ذخیره‌سازی و توزیع را کاهش می‌دهد.

٦. تنوع بیشتر و ارزان‌تر بسته‌بندی‌ها: بسته‌های فشرده و سبک باعث کاهش فضای ذخیره‌سازی و هزینه‌های حمل می‌شود.

• معایب شیر UHT:

١. مشکلات کیفی و تغییر طعم: طعم “پخته” یا “کهنه” و ژل شدگی ممکن است بر رضایت مصرف‌کنندگان تأثیر بگذارد.

۲. کاهش ارزش غذایی: ویتامین‌ها و مواد مغذی ممکن است تا حدودی کاهش یابند.

٣. هزینه بالای فرآیند و مصرف انرژی بالا: نیاز به تجهیزات پیشرفته و انرژی زیاد برای فرآیند آسپتیک.

٤. منشا شیر ناشناس: شیر خام از چندین تأمین‌کننده ترکیب می‌شود که ردیابی مشکلات را دشوار می‌کند.

• مزایای شیر ESL:

١. خواص ارگانولپتیکی مشابه شیر پاستوریزه: طعم بهتری نسبت به شیر UHT دارد و مشابه شیر تازه است.

۲. زمان ماندگاری طولانی: شیر ESL از ۳۰ تا ۶۰ روز ماندگاری دارد که بیشتر از شیر پاستوریزه است.

٣. ارزان‌تر از پردازش UHT: به دلیل دمای پایین‌تر و فرآیند بسته‌بندی ساده‌تر، هزینه کمتری نسبت به UHT دارد.

• معایب شیر ESL:

١. احتمال آلودگی: بسته‌بندی در شرایط تمیز اما غیر آسپتیک ممکن است خطر آلودگی را افزایش دهد.

۲. احتمال مشکلات طعم: ممکن است طعم شیر ESL به دلیل فعالیت پروتئازها یا اکسیداسیون تغییر کند.

٣. نقص‌های بافت پس از نگهداری طولانی: تغییرات مانند جدا شدن فاز لیپیدی و رسوب پروتئین‌ها ممکن است رخ دهد.

٤. مشکلات اضافی: نیاز به بهینه‌سازی تجهیزات و تکنیک‌های فرآیند برای کاهش هزینه‌ها و حداکثر کردن کیفیت محصول.

این مقایسه می‌تواند به درک بهتر از انتخاب روش پردازش مناسب برای نیازهای مختلف کمک کند.